Değerli Konut Vergisi

DEĞERLİ KONUT VERGİSİ’NİN KONUSU

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na eklenen 42 ila 49. maddelerde; yeni bir vergi türü olarak “değerli konut vergisi” düzenlenmiştir.

Bu yapılan düzenleme ile Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değeri 5.000.000 Türk lirası ve üzerinde olanlar değerli konut vergisine tabidir. Bir başka deyişle, mesken niteliğinde olmayan ve/veya bina vergi değeri veya Genel Müdürlük tarafından belirlenen değeri 5.000.000,00-TL altında olan taşınmazlar “Değerli Konut Vergisi” konusu dışındadır.

Verginin matrahı, bina vergi değeri ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değerden yüksek olanıdır

Paylı mülkiyete konu mesken nitelikli taşınmaz için değerli konut vergisinde taşınmazın toplam değeri esas alınmaktadır. Her bir malik/paydaş kendi hissesi tutarında değerli konut vergisinden sorumlu olacaktır.  Paylı mülkiyete konu mesken nitelikli taşınmazlarda olduğu gibi elbirliğiyle mülkiyete konu taşınmazlarda da değerli konut vergisi matrahına esas alınan tutar taşınmazın toplam değeridir. Ancak aradaki fark, paylı mülkiyette her bir malik kendi hissesi oranında değerli konut vergisinden sorumlu iken; elbirliğiyle mülkiyete konu mesken nitelikli taşınmazda tüm malikler değerli konut vergisinden müteselsilen sorumludur.

DEĞERLİ KONUT VERGİSİNİN BEYANI, ÖDEME SÜRESİ VE ÖDEME YERİ

Vergi takip eden yılın şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yerdeki Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı yetkili vergi dairesine beyan edilecektir. Vergi, yetkili vergi dairesince yıllık olarak tarh ve tahakkuk olunacaktır. Müteakip yıllar için mükellef tarafından aynı şekilde yıllık olarak beyanname verilir ve vergi ilgili vergi dairesince tarh ve tahakkuk olunur. Vergi dairesi tarafından tarh ve tahakkuk ettirilen vergi, ilgili yılın şubat ve ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenecektir.

KONUTUN BELİRLENEN DEĞERİNE İTİRAZ SÜRECİ

Konutun değeri Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirme neticesinde belirlenir. İlgilerin ulaşabileceği şekilde internet sitesinde ilan edilir, ayrıca ilgiliye tebliğ olunur.

• Belirtilen tebliğ tarihinden itibaren on beşinci günün sonuna kadar Genel Müdürlük’e itiraz edilmeyen mesken nitelikli taşınmazların Genel Müdürlük tarafından tespit edilen değeri kesinleşmektedir. Ancak önemle belirtmek gerekir ki, bu doğrultuda, kesinleşen idari işleme (şubat ayında yapılacak tahakkuka karşı ) 30 gün içerisinde vergi mahkemelerine başvurma haklı saklıdır.

• İtiraz değer tespitinin ilgilisine tebliğinden 15 gün içinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne veya taşra teşkilatına yapılması gerekmektedir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü itirazı 15 gün içinde değerlendirerek sonuçlandıracak ve kesinleşen değer yine ilan ve tebliğ edilecektir.
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü; itiraz üzerine yapacağı değerlendirmede, itirazı yerinde görmezse reddedecek veya yeni bir değer belirleyecektir. İtiraz üzerine verilecek kararda belirtilen bedel “kesinleşen değer” olarak kabul edilecek, dolayısıyla itiraz üzerine ilk tespit edilen bedel üzerinde değişiklik yapıldığı takdirde bu bedel yeniden itiraza tabi olmayacaktır.
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün itiraz üzerine vereceği kararın tebliğinden itibaren veya itiraza cevap verilmemesi halinde 15 günlük itiraz inceleme süresinin sonunda (bu durum “zımni red” kabul edilerek) , mükellef tarafından 30 gün içinde bağlı bulunduğu vergi mahkemesinde dava açabilecektir.

 KİMLER DEĞERLİ KONUT VERGİSİNDEN MUAFTIR ?

• Kamu Kurumları Değerli Konut Vergisinden Muaftır.

• Mesken Nitelikli Tek Taşınmazı Olanlar

• Elçilik ve Konsolosluk Binaları

• Milletler Arası Kuruluşlar ve Temsilcilikleri

• Esas Faaliyet Konusu Bina İnşası Olanların Yeni İnşa Edilen Mesken Nitelikli Taşınmazlar.

Sonuç olarak, özellikle ekonomik kriz dönemlerinde devletlerin yeni vergiler getirme ve/veya mevcut vergilerin oranlarını yükseltme konusunda çok geniş bir takdir marjları olmasına ve servet vergileri kategorik olarak meşru bir vergi türü olmasına rağmen, değerli konut vergisinin mülkiyet hakkını ihlal etmeyecek şekilde kurgulanamadığı düşünülmektedir. İptal veya itiraz davası yoluyla Anayasa Mahkemesi önüne taşınmaz veya taşınsa dahi Anayasa Mahkemesi ilgili hükümleri iptal etmezse, değerli konut vergisi pratiğinin mülkiyet hakkına aykırılık iddiasıyla bireysel başvuruya konu edilmesi beklenmektedir

Av. Abide Birsen 

Stj. Av. Tuğçe Akıl

 

 

 

 

 

 

 

 

Yazar : Gülel Hukuk